Bir ayagimizin yurtdisinda olmaya basladigi Kasim 2013’den beri Christmas tatilini ilk defa bu sene aslinda guzel bir sebeple (Ocak sonunda Eylul’un kardesini bekledigimiz icin:) Turkiye’den uzakta geciriyoruz. Biz de firsat bu firsat deyip Christmas ve yeni yil isiltisini Londra’da sonuna kadar yasayalim diye dusunduk ve ben de konuyla ilgili gozlemlerimi size aktarayim istedim.
Aslinda tam da bu yaziyi yayinladigimiz gune denk gelen Christmas, her yıl 25 Aralık tarihinde Hz.İsa’nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramı. 20. yüzyılın başlarından itibaren ise; (biraz da yeni yil baglantisi ile) Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan; dini motiflerinden arınmış; hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan; mitolojik figür Noel Babanin temel bir rol oynadigi bir versiyona donustugunu biliyoruz.
Buradaki cevremden gozlemleyebildigim kadariyla Christmas; Ingilizlerin dort gozle bekledigi; haftalar oncesinden hazirliklarin basladigi; aile fertlerinin biraraya gelip kutladigi gercek bir festival ruhunu yansitiyor. Kasim ortasindan itibaren caddeler; sokaklar; evler; cam agaclari; mumlar ve isiklarla susleniyor. Hatta Londra’nin sembolik merkezlerinden olan Regent Street; Oxford Street gibi buyuk caddelerinde Christmas isiklarinin yanmasi bile ozel toren ve kutlamalarla basliyor.
Christmas ozunde aileyle biraraya gelmek ve beraber olmak demek; o gunun nerede; kimin evinde; hangi menuyle gecirilecegi gunler oncesinden planlanmaya baslaniyor; hediye cilginligi ise ozellikle Christmas’a 1 hafta kala doruklara ulasiyor.
Tam da bu noktada şehrin dört bir yanına kurulan Christmas marketlerinden (veya pazarlarindan) bahsetmem gerek. Londra’nin Aralik ayindaki soguk ve gri havasina ragmen; minik tahta kulübelerin etrafında ayakta dikilip, tarçınlı karanfilli sıcak şarap ve Christmas süsleri esliginde havaya girmemek pek de mumkun degil. Londra’daki en buyuk Christmas pazarlarindan birisi sehrin gobegindeki Southbank Centre’da kuruluyor. Aslinda burasi sadece klasik bir pazar degil; cesitli konserlerin ve performanslarin da sergilendigi gercek bir festival alani. Bu alanin uzantisi olarak nehrin cevresinde irili ufakli pazarlara rastlamak mumkun.
Londra’da klasiklesmis ve bu sene 10. senesini kutlayan baska bir festival alani ise Hyde Park icinde kurulan Winter Wonderland. Burasini dev bir alanda dev bir lunapark; farkli ulkelerden sokak lezzetlerini bulabileceginiz standlar; 2 farkli sirk; alisveris yapabileceginiz onlarca kucuk kulube; buz pateni yapabileceginiz buyuk bir pist; farkli gosteri ve performanslarin sergilendigi alanlar; canli konserlerin oldugu tam bir senlik alani olarak tanimlamak mumkun. Ozellikle cocuklarin saatler boyu kendinden gecercesine zaman gecirmesi icin yaratilmis adeta. Eger cocugunuz yoksa bile kendi cocuklugunuza donmek icin; kasim ortasindan 2 Ocak’a kadar alani ziyaret edebilirsiniz. Biz hem gecen sene; hem de bu sene gidip Eylul’u alandan surukleyerek cikarmak zorunda kaldik 🙂
Her ne kadar dunyanin bazi ulkelerinde isil isil bir aralik ayi yasanirken; diger yandan ayni anda yasanan Halep’deki savasi; ulkemizdeki ve sonra Berlin’deki (ve hatta Christmas pazarini hedef alan) masum insanlari hedef alan teror saldirilarini dusundukce aklima ilk gelen yeni yil dilegi dunyanin baris ve anlayis dolu bir yer haline gelmesi. Tum dunya cocuklarinin lunapark coskusu ve mutlulugundan eksik kalmamasi. Bu dilegin tamamen naif bir dilek oldugunu icten ice bilsem de yine de icimden bu sene cok daha kuvvetli bir sekilde diliyorum.
Naiflik demisken buradaki kucuk cocuklarin Santa Claus’a (veya Father Christmas’a) hala inanmasi; mektup araciligi ile kendisinden hediye isteklerini siralamasi da beni hala gulumseten ayrintilardan biri. Eylul de buradaki kulturun etkisiyle Noel babanin bizi ziyaret edecegine; tek tek evleri dolastigina ve hediye dagittigina yurekten inaniyordu ama sanirim biz biraz da realist bir yaklasimla gercegin nasil oldugunu ona hissettirdik ve hayal kirikligi yasattik:) Ama yine de hediye isteginin ne oldugunu bildigimiz icin sanirim kendimizi affedirebiliriz bir sekilde…
Christmas kutlamalarinda da birkac klasiklesmis adetten de soz etmeden gecmek istemiyorum. Birincisi Christmas yemek masalarinin vazgecilmez aksesuari “Crackers”. Marketlerde rahatlikla bulabileceginiz; icinde sakalarin veya minik hediyelerin oldugu buyuk bir sekere benzeyen espirili bir kutu aslinda bu. Masa etrafinda yanyana oturan kisilerin sag elleriyle cekerek kucuk bir patlama ile icinde ne varsa cikartiklari kucuk bir oyun olarak da tanimlanabilir. Icinden ya okunarak masanin gulmesi saglanan bir espri ya da cok minik bir hediye veya kagittan bir tac cikiyor. Kagittan tac cikiyorsa da herkes bunu yemek boyunca takip en azindan Christmas’de kral gibi hissetmenin hazzini yasiyor 🙂
Elif daha onceki yazilarindan birinde hala kart veya mektup gondermenin burada ne kadar yaygin oldugundan bahsetmisti; yilbasinda da herkes birbirine ozenle kart hazirlayip ya posta ile ya da elden veriyor. Bu sene biz de Eylul’un sinifindaki arkadaslari ve 2 ogretmeni icin tek tek kart hazirladik; ayni sekilde onlardan kart alip mutlu olduk:) Eylulun okulunda her sene tekrarlanan Christmas adetlerinden birisi okulda duzenlenen Christmas Fair ve digeri de cocuklarin haftalarca hazirlandiklari Christmas konseri. Christmas Fair vesilesiyle; okulun icinde cogu gonullu velilerce kurulan eglenceli standlar sayesinde okula fon saglaniyor. Christmas konserinde her sinif ayri bir Christmas sarkisina ozel bir kostum ve kareografi ile hazirlanip anne babalara gosteri yapiyor ve Christmas ruhu hep birlikte (ve gururla) yasanmis oluyor 🙂
Bunlarin disinda; zaten cok zengin olan Londra gosteri dunyasi bu donemde daha da cosuyor. Christmas temali tiyatro oyunlari; bale gosterileri; konserler; akliniza ne gelirse veya ne izlemek isterseniz kolaylikla bulmak mumkun. Bilet fiyatlari genellikle ucuz olmamakla beraber; planli Ingilizleri ornek alip gunler veya haftalar oncesinden bilet aldiginizda veya son dakika biletlerini ilgili sitelerden takip ettiginizde (todaytix.com gibi) makul fiyatli biletler bulabilirsiniz. Christmas demek aslinda cogu kisi icin neredeyse minimum 1 hafta tatil ve dinlenme firsati da demek; soguk tatil gunlerini gecirmek icin hic de fena olmayan bir alternatif daha size Londra’da 🙂
Son olarak Aralik ayi icinde sehrin meydanlarinda duyabileceginiz veya kiliselerdeki “Christmas Carols” diye bilinen korolarin seslendirdigi sarki veya ilahilerden bahsetmek istiyorum. Ozellikle buyuk kilise veya kathedrallerdeki (St Paul; St Martin-in-the-Fields gibi) kilise korolarini dinleyebileceginiz torenler cok talep goruyor ve uzun kuyruklar olusturuyor. Ozellikle Christmas’dan 1 gun oncesi; 24 Aralik gecesi ve 25 Aralik gunu yapilan kilise torenleri dini ve manevi acidan Hristiyanlar icin onemli. Biz de bu sene Westminister Abbey’deki “Service of Lessons and Carols”a katildik ve Hristiyanlarin Isa’nin dogumunu nasil andiklarini gozlemlemis olduk.
Yazimin son sozu; her ne koken; din; dil veya milletten olursak olalim; umarim 2017; dunyanin her bir kosesine baris; huzur ve adalet getirir. Bazen birey olarak tum olanlar karsisinda caresiz hissetsek de farkliliklara kisisel olarak daha anlayisli yaklasmayi deneyerek kucuk bir katkida bulunabiliriz bu dilegime.
Herkese simdiden cok iyi yillar.
Burak
NEREDE KALMISTIK? 