Indefinete Leave to Remain!

Gectigimiz carsamba gunu, burada gecirdigimiz 5 senenin ardindan kalici olarak yasama ve calisma iznimizi aldik. Amerika’da bu surenin 10 sene oldugunu dusunurseniz, 5 sene su gibi akip gecti.

Peki bu 5 senenin sonunda herkes mi Ingiltere’de sinirsiz yasama ve calisma (Indefinete Leave to Remain) hakkini elde ediyor? Elbette bazi kosullar var. Oncelikle ulkede hangi vize tipiyle bulundugunuza bagli olarak sureler ve sinirsiz oturmaya hak kazanma durumunuz degisiyor. Ornegin sirketiniz araciligiyla sirketici transfer vizesi (Intra company transfer) ile burada bulunuyorsaniz, 5 sene sonunda ulkeyi terk etmeniz bekleniyor ve kalici oturma iznine basvuramiyorsunuz. Ankara vizesi ile geldiyseniz, 4 sene sonunda basvurunuzu yapabiliyorsunuz. Ben asagida bizim basvurumuz esnasinda gecerli olan kosullari aktarmaya calistim. Biz burada Berk’in sirketinin Berk’i labour market testing surecine tabii tutarak aldigi Tier 2 sponsor vizesi (Tier 2 genera) ile bulunuyoruz. Vize tipleri ile ilgili en guncel bilgiye devletin resmi sitesinden ulasmanizi tavsiye ederim. Oncelikle bu 5 sene icerisindeki herhangi bir 12 ay diliminde toplam 180 gunden fazla ulke disinda gecirmemis olmaniz gerekli. Basvuru esnasinda ulke disinda yaptiginiz tatilleri, is gezilerini teker teker inceliyorlar. Eger bu surece girmeyi dusunuyorsaniz, geldiginiz tarihten itibaren izinlerinizi bir excel dosyasinda tutmanizi oneririm. Zira pasaportunuzdaki giris / cikis damgalarini ayirt etmek oldukca uzun ve mesakkatli olabiliyor. Neyse ki bu islemi sadece sponsorlukla gelmis olan kisinin yapmasi yeterli, yani bizim durumumuzda Berk’in bu bilgiyi vermesi yeterli oldu. Ayrica 60 sayfalik bir basvuru formu var, gerci vize turunuze bagli olarak (TIER 2, ICT vb) formun sadece bir kismini doldurmaniz bekleniyor. Bunlarin haricinde normal vize basvurularinda toplanan maas bordrosu, banka hesap dokumu vb ek dokumanlari da toparlamaniz gerekli. Bir de eger cift olarak basvuruyorsaniz, son iki senedir birlikte ikamet ettiginizi gosteren resmi dokuman getirmenizi bekliyorlar. Dolayisiyla bunu goz onunde bulundurarak, kira sozlesmesi, council tax (belediye vergisi), su & elektrik faturasi gibi birlikte ikamet ettiginiz eve gelen yasal dokumanlari bir yerde muhafaza etmenizi oneririm. Iki senelik bu sureci birlikte gecirdiginizi gosteren temsili 3-4 belge yeterli, yani iki senenin her ayina bir belge bulmaliyim diye kasmayin.

Bunun haricinde, Ingilizce konusmada ki yeterliliginizi ve bu ulkenin tarihi / kulturu / sosyal yasamina dair bilgilerinizi teste tabii tutuyorlar. Bu ulkede kalici ikametin on kosulu bu iki sinavdan gecer not almak. Eger basarili olamazsaniz, bir hafta icerisinde sinavi (ucretini yeniden odemek kaydiyla) tekrar almaniz mumkun. Ayrica Ingiltere’nin gecerli saydigi yabanci dille egitim veren okullardan birinden mezun olduysaniz, bu okuldan alacaginiz belgeyi Ingiltere’de onaylatarak basvurunuzu yapmaniz mumkun. ODTU bu listede yer almasina ragmen, biz ogrenci islerinden bu belgeyi cikarip, burada onaylatana kadar (ki onay icin de 150£ a yakin bir para aliyorlar, yani bir nevi soygun diyebiliriz) buradaki Trinity College in duzenledigi ingilizce konusma sinavina girmeyi tercih ettik. Internet uzerinden sinav tarihinizi secip, nasil bir surec olduguna dair videolari buradan izleyebilirsiniz. Sinava girmeden once uzerinde sohbet etmek istediginiz bir konu secip, bu konuya iliskin 5 soru hazirlamaniz bekleniyor. Sinav toplam 10 dakika, 5 dakikasi kendi sectiginiz konu ve sorular uzerinden sohbet, geri kalan yarisi da farkli bir konu da sorulan sorulara vereceginiz yanitlari kapsiyor. Konular gundelik konular oldugundan herhangi bir hazirliga gerek yok. Zaten 5 senedir burada calisip yasamis birinin bu sinava girmesine bile gerek yok aslinda… Kisacasi sinav dedigime bakmayin, 10 dakika birisiyle sohbet edip cikiyorsunuz, cikista gectin / kaldin diye bir belge veriyorlar. 1 hafta icerisinde de orjinal belge evinize geliyor. Berk de ben de sinavi “distinction” la gecmisiz, mutluyuz, gururluyuz 🙂

Esas zaman ayirip calismaniz gereken, Ingiltere’nin tarihi / kulturu ve sosyal yasami uzerine olan sinav. Bu sinava calisabilmeniz icin “life in the UK” isminde bir kitap var. Kitabi almak yerine ucretsiz olarak uygulamasini da indirebilirsiniz. Apple store da Life in the UK Test 2015 Free ismiyle aratirsaniz cikiyor. Uygulamanin simgesi kirmizi telefon kulubesi, icerisinde hem kitaptaki tum bilgiler yer aliyor, hem de 50 ye yakin test var. Testlerin hepsini yapabilmek icin ekstra bir para vermeniz gerekiyor. Ben yaklasik 2-3 hafta bu uygulama ile yatip kalktim. Kitapta ortacagda yapilmis savaslardan tutun, krallarin cocuklarinin isimlerine, iskocyadaki mahkemelerde bulunan juri sayisindan, Ingiliz doktor / atlet / yazarlara dair her turlu bilgi yer aliyor. Aslinda okunmasi keyifli bir kitap ancak her satirindan sorumlu oldugunuzu dusunursek,  genel kulturden tum sorulara cevap vermek soz konusu degil, cidden calismaniz gerekli. Ben biraz inek bir ogrenci oldugumdan olabilir, 2-3 hafta calistim. Berk 10 gunden fazla calismamistir. Ikimizde sonuc olarak sinavi gectik. Berk bazi sorularin OSS mantigi ile cevaplanabilecegini iddia etse de ben isinizi sansa birakmayin, en azindan uygulamadaki testlerin hepsini cozun ve kitabi en az bir kere bastan sona okuyun derim.

Sonuc olarak gerekli olan tum sinavlari gecip, evraklarimizi da tamamladiktan sonra, sira basvuru icin gerekli olan merkeze gitmeye geldi. Londra icerisinde yer alan merkezde yakin tarihli bir randevu bulamadigimiz icin, trene atlayip Birmingham’a gittik. Burada isimizi cok hizli hallettiler. Neredeyse 1 saat icerisinde basvuruda verdigimiz tum evraklari inceleyip, biyometriklerimizi aldilar ve kalici oturma iznine hak kazandigimiza dair belgemizi alip mutlu bir sekilde evimize donduk. Leo bu ulkede dogdugu icin, bizim ILR islemlerimizin tamamlanmasi itibari ile Ingiliz vatandasligina direk olarak basvurma hakkini kazandi. Biz vatandaslik icin ILR statusunde 1 sene bekleyecegiz.

ILR basvurusunun azicik cep yaktigini da eklemeliyim. Ucretleri buradan inceleyebilirsiniz.  (gerci Berk’in sirketi basvurusuna sponsor oldugu icin bizim cebimizden neyseki sadece Birmingham tren bileti cikti yoksa bu yaz tatil yalan olmustu 😄)

Keske su sinirlar ortadan kalksa, herkes istedigi yerde kuslar kadar ozgur yasayabilse, ne yazikki icinden gectigimiz su donemde bu olsa olsa bir utopya… Dolayisiyla siz iyisi mi “Life in the UK” e simdiden calismaya baslayin.

Ilk sorunuz geliyor, sureniz basladi!